Doğanay Vural

Kızılcahamam Yaban Hayatı



KIZILCAHAMAM’DA GÖZLENEN MEMELİ TÜRLER VE KISA BİLGİLER

 

-Ayılar / Bozayı / Brown Bear / Ursus arctos

(Hemen hemen her köyde bulunurlar. Arıcılık faaliyeti yüksek olan  köylerde bahar döneminde akşam ve sabah saatlerinde kolaylıkla görülmektedir. Hem etçil hem otçul hayvanlardır. Yazın  meyve bahçelerinde de sık sık görülmektedirler. Av döneminde ise yaban domuzu leşleri ile beslendikleri de bilinmektedir. 10 yıl öncesine kadar Kızılcahamam’da yaşayan yerli halkın Soğuksu Milli Parkı’nda fenerleriyle Boz ayıları izlemeye gittiği bilinmektedir.)

 

-Kedigiller / Vaşak / Eurasian Lynx / Lynx  lynx 

(Ormanın hayaleti olarak bilinen vaşak, Kızılcahamam’ın iğne yapraklı yüksek rakımlı köylerinde görülmektedir. Yabani tavşan, keklik ve bıldırcın gibi türlerle avlandığı bilinse de karaca ve kızıl geyik gibi otçul memelileri de avlayabilirler.)

-Köpekgiller / Kurt / Grey Wolf / Canis lupus

 (Kızılcahamam’ın genelinde popülasyonları görülmektedir. Halk arasında ‘’canavar’’ ismiyle bilinir. Hayvancılık faaliyetlerinin yüksek olduğu köylerde küçükbaş ve büyükbaş hayvanları avlayabilirler. Ormanlık alanlarda ise genel olarak yaban domuzlarını avlarlar. Av sezonunda ise Yaban domuzu leşlerinin başında karşılaşmak muhtemeldir.)

 

-Köpekgiller / Tilki / Red fox / Vulpes vulpes

(Kızılcahamam’ın genelinde popülasyonları görülmektedir. Genel olarak yerleşim yerlerine yakında bulunurlar. Kızılcahamam yerlilerinin birçok kez elleriyle tilki beslediği görülmüştür.)

 

 

-Köpekgiller / Çakal / Golden jackal / Canis aureus

(Kızılcahamam’da çok fazla görülmese de uzak köylerinde kırlık alanlarda  karşılaşılabilen bir türdür.)

 

-Tavşanlar / Yabani tavşan / European Hare / Lepus europaeus

(Kızılcahamam’ın genelinde popülasyonları görülmektedir. Vaşak ve yırtıcı kuş türleri en büyük korkularıdır. Av-avcı ilişkisine bağlı olarak bölge bölge popülasyon  farklılığı gösterebilirler.

 

-Gelincikgiller / Porsuk / European Badger / Meles meles

(Kızılcahamam’da çok karşılaşılan bir tür değildir. Genellikle ormanlık alanlarda ve dağlık bölgelerin kayalıklı, çalılıklı yerlerinde yaşarlar. Kemiricileri ve zararlı birçok böcekleri avladığından, bahçıvan ve çiftçilere zarardan çok faydası vardır.

 

-Gelincikgiller / Alaca Sansar / Marbled Polecat / Vormela peregusna

(Kızılcahamam’ın genelinde popülasyonları görülmektedir. Yerleşim alanlarının yakınlarında yuvalanırlar. Hatta yayla ve köy evlerinin kuytu köşe yerlerine bile yuvalanabilirler.  Köstebek, kör fare ve tavşan gibi hayvanlarla beslenirler. Ayrıca kuş yumurtası, kuş, sürüngen, kurbağa, balık, böcek ve çok az da olsa bitkisel besinleri de yerler.)

 

-Gelincikgiller / Gelincik / Least Weasel / Mustela nivalis

(Kızılcahamam’da tarım faaliyetlerinin yoğun olduğu bölgelerde sıklıkla görülebilir. Derin ormanlarda ve dağlarda görülmezler. Mevsime göre renk değiştirebilirler. Yazın kahverengi-beyaz renklere sahipken kışın tamamen beyaza bürünürler.)

 

-Sincaplar / Sincap / Caucasian Squirrel / Sciurus anomalus

(Ülkemizde olduğu gibi Kızılcahamam’ın da neredeyse tamamında bulunur. Bahçelik alanlarda sıklıkla görülür. İnsanlarla kolaylıkla iletişim kurabilirler. Soğuksu Milli Parkı’nda birçok sincap insan elinden beslenmeye alışmıştır.)

 

-Gelincikgiller / Susamuru / Eurasian Otter / Lutra lutra

(Kızılcahamam’da çok nadir görülen bir türdür. Zamanında kirmir çayında sık sık görüldüğü bilinmektedir. Ancak günümüzde kirmir çayının kirletilmesiyle Su samuru pek fazla görülmemektedir. 2000 metre yüksekliğe kadar ormanlık alanlarda bulunabilirler. En son 2020 yılında Kızılcahamam’ın Kızılcaören yaylası göletinde görülmüştür.)

 

-Kirpiler / Kirpi / Southern White-breasted Hedgehog / Erinaceus concolor

(Kızılcahamam’da hemen hemen her noktada görmek mümkündür. Çalılıklı ormanlardan, büyük park ve bahçelere kadar pek çok yerde yaşayabilir. Nemli yerleri sever. Toprak içine açtığı tünellerde barınırlar. Akşam vakitlerinde köylerde gübre kenarlarında, yol kenarlarında sık sık karşılaşılır. Çoğunlukla böcek, sümüklüböcek, solucan, nadiren küçük fare ve yılan yavruları yerler. 2018 yılında Dede Doğa ekibi tarafından yapılan bir araştırmaya göre nadiren de olsa leş yediği de görülmüştür.)

 

-Araptavşanları / Araptavşanı / Williams Jerboa / Allactage williamsi

(Kızılcahamam ve ülke genelinde çok nadir görülen, kırmızı listede yer alan bir türdür. Görüldüğü zaman ne olduğu tam olarak anlaşılamayabilir. Kanguru ve tavşan karışımı bir tür gibidir. Gececil bir kemirgen türüdür. Dişleri çok keskindir. Kızılcahamam’da ilk kez 2017 yılında görülmüştür.)

 

-Kedigiller / Yaban Kedisi / Wildcat / Felis silvestris

(Kayalık ve ormanlık alanlarda görülür. Bildiğimiz ev kedilerinin yabanisidir. Koku alma duyusu sayesinde sizi çok uzaktan farkeder ve kendisini gizler. Kolay görülen bir kedİ değildir.Tavşanlarla ve kemiricilerle beslenir. Çok uzaktan dürbünle gözlemlendiğinde yerli halk tarafından Anadolu parsı ile karıştırılabilen bir türdür.)

 

-Domuzlar / Yabandomuzu / Boar / Sus scrofa

(Kızılcahamam’ın genelinde popülasyonları görülmektedir. Tarım ile uğraşanların bir numaralı düşmanı haline gelmiştir. Bu kapsamda devlet tarafından her yıl izinli olarak ‘’Tarım zararlıları ile mücadele’’ kapsamında domuz avları düzenlenmektedir. Avda vurulan yaban domuzları ise insanların erişemeyeceği yaban hayvanlarına yakın bölgelere bırakılmaktadır. Bu sayede Boz ayı, kurt, akbaba, kartal, şahin gibi birçok yaban hayvanı faydalanmaktadır. Yaban domuzlarının her ne kadar zararı olsa da doğaya bir hayli fayda sağlayan hayvanlardır. Toprağı karıştıran, tohumları taşıyan ve biyoçeşitliliğin devamında önemli rol oynayan bir memeli türüdür.)

 

-Geyikler / Kızıl Geyik / Red Deer / Cervus elaphus

(Çamlıdere ve Kızılcahamam ormanları yıllar önce Geyik neslinin doğal yasam alanlarıydı. Bilinçsiz avlanma sonucu 1950’li yıllarda artık ormanlarımızda hiç görülmemeye başladı. Buna el atan devlet, 1970-1990 yılları arasında Kızıl geyik neslini kurtarmak amacıyla Çamlıdere-Çamkoru mevkiinde ‘’Kızıl geyik yetiştirme çiftliği’’ kurdu. 1995 yılında tahminen 45-50 civarı Kızıl geyik doğaya salındı. O geyikler Çamlıdere Benli yaylası ve Bolu sınırları arasında üreyerek çoğaldılar. Çoğalan Kızıl geyikler Çamlıdere’den Kızılcahamam tarafına da geçmeye başladı. Son yıllarda (2016-2021) Soğuksu Milli Parkı Göllü Mevkii’nde yaz aylarında sık sık görülmeye başlamıştır. Günümüzde yer yer bilinçsiz avlanmalar olsa da yerel halk bu konuda bilinçlenmiştir. Kızıl geyik koruma konusunda hassasiyet gösterilmektedir. Kızılgeyikler genelde açıklıklı çok sık olmayan ve arada çayırlar bulunan ormanları tercih ederler. Çok çeşitli bitkilerden oluşan bir beslenme alışakanlıklrı vardır. Yazın otsu bitkiler, çalı ve ağaççıkların sürgünleri, kışın ise ek olarak çalı ve ağaç sürgünleriyle ve geven gibi dayanıklı bitkilerin gövdelerini yerler.)

 

-Geyikler / Karaca / Roe Deer / Capreolus capreolus

(Kızılcahamam’da görülmesi zor hayvanlardandır. Halk arasında ‘’ceylan’’ olarak ifade edilir. Karaca,ülkemizde yaşayan en küçük geyik türüdür. Tarlalarda  ormanlara bir çok farklı habitata uyum sağlayabilirler. Hava şartlarına göre yayılışları değişiklik gösterebilir. Kar yağışında daha alçak bölgelere doğru gelirler. Birçok bitki türüyle beslenmektedirler.)